آیا حوزه به ندای رهبری در خصوص تحول پاسخ می دهد؟

آذر ماه سال گذشته برای چندمین بار رهبر انقلاب با مخاطب قرار دادن حوزویان خواستار ایجاد تحولات جدی و اساسی در حوزه های علمیه گردید.

البته حجم مطالبی که این بار ایشان متذکر گردیدند در مقایسه با فرمایشات ایشان در سال 1374 به صورت کلی تر و اجمالی تر می باشد ، اما پس از سخنان مفصل ایشان در سال 74بر حوزه چه گذشت ؟

در آن زمان نیز موج کوتاهی از تحولخواهی ایجاد شد که پس از مدتی فروکش کرد و محصول ان جمعبندی و انتشار سخنان ایشان و انجام برخی مصاحبه ها و طرح نظراتی بود که بسیاری از انها هیچ وقت عملی نشد .

در این یادداشت به دنبال طرح دلایل فروکش کردن موج تحول خواهی در سال 74 نیستیم بلکه می خواهیم تا حدودی به رفتار شناسی حوزه در قبال مواضع رهبری بپردازیم صدالبته طرح این مسئله کمک شایانی در گمانه زنی در خصوص رفتار آینده حوزه نسبت به بیانات اخیر رهبری خواهد نمود .

بعد از سخنرانی ایشان در سال 1374 پنج احتمال در خصوص چگونگی برخورد حوزه با مواضع تحولخواهانه ایشان پیشبینی گردید :

1.   به خاطر خوف از تضعیف ارزشهای موجود در حوزه ، با فریاد اصلاح گرایانه معظم له ، با تردید –و احیاناً به صورت غیر علنی با اعتراض – رفتار شود.

2.     سخنان ایشان در ردیف نظراتی که دیگر بزرگان مطرح می نمایند قلمداد گردد.

3.  در بدو امر ، اهتمام به پی گیری و اجرای رهنمودهای معظم له وجود داشته باشد اما هر گروهی متناسب با حساسیتها و ادراکات خود از مسائل حوزه ،سخنان معظم له را تاویل یا محدود نماید.

4.   به همه جوانب بیانات معظم له توجه شود اما درمقام پیگیری و عمل به اجرای عجولانه و شتابزده اکتفاء نموده و به لوازم بهسازی بنیادین و همه جانبه در حوزه توجه کافی مبذول نشود .

5.  پس از توجه همه جانبه به این بیانات ، با ملاحظه مقدورات و موانع موجود به اجرای جامع و روشمند رهنمودهای معظم له پرداخته شود .

آنچه برای حوزویان در فاصله یازده دوازده ساله پس از سخنان ایشان درسال 74 محرز و آشکار است تحقق احتمالات 1،2و 3 توامان می باشد البته شاید برخی تحقق احتمال چهارم را نیز وارد بدانند اما واقعیت اینست که هیچگاه توجه همه جانبه به بیانات ایشان تحقق نیافت تا برسد به اینکه اجرای شتابزده و عجولانه در قبال ان صورت گیرد شاید باید به تلخی اعتراف نمود که حداقل در سطوح تصمیم سازی و تصمیم گیری حوزه درکی عمیق و جامع از بیانات ایشان صورت نگرفت و براساس احتمالات یک تا سه مجموعه ای از فعالیتهای سطحی و شکلی و عمدتاً ناکارآمد حاصل توجه به بیانات ایشان  در آن ایام بود .